سلنیوم :
مهمترین عملکرد بیولوژیکی سلنیوم خاصیت آنتی اکسیدانی آن میباشد.
یک ترکیب ضروری در جایگاه فعال سلولی گلوتاتیون پرکسیداز است که آنزیم اصلی آنتی اکسیداسیون از بین برنده ی خاصیت تخریبی پراکسیدها مثل H2O2 ، پر کسید اسید چرب و هیدرو پراکسید فسفولیپید است که به غشاها و مولکولهای بزرگ را به صورت بیولوژیکی از آسیب اکسیداتیو در بافت محافظت می کنند .سلنیوم می تواند فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز را در بافتهای عضله افزایش دهد.
افزودن سلنیوم در جیره باعث بهبود راندمان خوراک ، افزایش تبدیل تیروکسین به تری ید تیرونین و کاهش پراکسیداسیون لیپید در جوجه های تحت استرس شد.
سلنیوم باعث تولید آنتی بادی و تحریک بیگانه خواری ماکروفاژها و نوتروفیلها میشود.
سلنیوم در متابولیسم سیستئین و متیونین و ساخت هورمونهای تیروئیدی فعالیت میکنند.
سلنیوم از التهابات جوجه ها جلوگیری میکند.
سلنیوم باعث صرفه جویی در ویتامین Eبه کمک مکانیزم های مختلف از جمله کمک به جذب این ویتامین از طریق حفظ سلامتی لوزالمعده و اطمینان از هضم مطلوب چربی، کاهش میزان ویتامین Eمورد نیاز برای حفظ سلامت غشاهای لیپیدی و ابقای ویتامین در پلاسما دارد.
سلنیوم باعث کاهش تری گلیسیرید و افزایش پروتئین خون می شود.
بیشتر پروتئین های حاوی سلنیوم دارای عملکرد آنزیمی هستند. گلوتاتیون پراکسیداز، سوپراکسایددیسموتاز از آن جمله اند.
کارایی سلنیوم به وسیله ویتامین E و مواد آنتی اکسیدان افزایش می یابد.
جذب سلنیوم با مصرف دز بالای ویتامین C، روی و فلزات سنگین کاهش می یابد.
افزایش سلنیوم جیره ← افزایش سلنیوم تخم مرغ
افزایش سلنیوم ← افزایش قابلیت نگهداری تخم مرغ
افزایش سلنیوم ← افزایش کیفیت تخم مرغ طی دوره نگهداری
سلنیوم در جیره ← سلنیوم در ادرار و مدفوع و خون
عوارض کمبود سلنیوم
در انسان و دام کمبود سلنیوم باعث نکروز کبد، پرریزی و سرطان میشود.
کمبود سلنیوم باعث دیستروفی عضلانی ، بیماری مویرگی ، التهابی ، فیبروزیس پانکراتیک ، کاهش پر ، نقص ایمنی و کاهش جوجه در آوری میباشد.
علائم کمبود سلنیوم در جوجه ها مربوط به نقش سلنیوم در محافظت آنتی اکسیدانی از طریق آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز است.
تراوش آب در زیر پوست در جوجه ها در اثر کمبود سلنیوم حتی در صورت کافی بودن ویتامین Eجیره
تحلیل پانکراس و ماهیچه های سنگدان و قلب در طیور نیز گزارش شده است.
کمبود سلنیوم در طیور باعث کاهش تولید تولید تخم مرغ و کاهش قابلیت جوجه درآوری می شود.
سمیت سلنیوم
کسل بودن، خستگی، سختی مفاصل،ضایعات پوستی، اختلال در سیستم عصبی، تحریک پذیری، اختلالات تنفس و مرگ
هموستازی سلنیوم
بیشتر غلظت سلنیوم در کبد و کلیه است. دفع کلیوی سلنیوم مهمترین روش حذف است و مقدار کمتری از طریق مدفوع دفع می شود
اندام لنفی بهترین اندام هدف این عنصر است.
سلنیوم آلی به طور فعال از مسیر های اسید آمینه جذب می شوند. بیشتر سلنیوم آلی در بدن حفظ می شود. بافت های بدن سلنیوم آلی را برای مواقع ضروری مثل استرس ذخیره می کنند. سلنیوم معدنی از روده کوچک جذب می شود و اغلب آن دفع می شود.
جذب در بخش های بالایی روده انجام می شود. در حالت کمبود جذب آن افزایش می یابد.
ارزیابی وضعیت سلنیوم با اندازه گیری آن یا اندازه گیری گلوتاتیون پرکسیداز سرم، پلاکت ها و سلول های قرمز خون یا سلنیوم موجود در ادرار و یا خون انجام می شود.
تحقیق و بررسی:
واحد تحقیق و توسعه شرکت ماکیان مکمل کیمیا