نقش روی موجود در مکمل معدنی

وی:

محققین بیش از ۲۰۰ آنزیم وابسته به روی را در تمام مسیرهای عمده بیوشیمیایی بدن شناسایی ‌کرده‌اند.

روی، عنصر ضروری آنزیم‌های DNA و RNA پلی‌مراز می‌باشد. فعالیت برخی از هورمون‌ها مانند گلوکاگون، انسولین، هورمون رشد و هورمون‌های جنسی به روی وابسته است.

 همچنین روی نقش کلیدی در سیستم ایمنی بدن بازی می‌کند

احتیاجات و علائم کمبود روی:

 همانند برخی دیگر از عناصر  معدنی کم مصرف ،  ترکیب جیره می تواند  بر احتیاجات ظاهری  روی تاثیر  بگذارد  . در جیره های نیمه خالص ، مشاهده پاسخ  پرنده  به سطوح بالاتر از 25 تا 30 میلی گرم در کیلوگرم  جیره مشکل  است .  اما در جیره های عملی  بر پایه ذرت – سویا ،  میزان مورد نیاز  به 60تا80 میلی گرم در کیلوگرم  افزایش می یابد . این اختلاف  در مقدار روی  مورد نیاز  احتمالا بدلیل  میزان اسیدفایتیک جیره است ، زیرا این لیگاند یک کیلاتور بالقوه برای روی است . چنانچه آنزیم فیتار در جیره استفاده شود ،  نیاز به استفاده  از مکمل  روی کاهش می یابد  . میزان  روی مورد نیاز ممکن است  توسط منبع تامین کننده  روی نیز تحت تاثیر قرار بگیرد .

ودکایند  و بیکر (1990)اظهار داشتند که توانایی اکسید  روی  برای  استفاده در پرندگان  جوان تنها 40درصد سولفات روی  است . علائم کمبود  روی در جوجه های جوان عبارتند از :تعویق رشد ، کوتاه و ضخیم شدن استخوان پاها  و برزگی مفاصل زانو ضایعات  پوستی ( بخصوص در ناحیه پا ) ،کاهش رشد پر ها ،کاهش راندمان استفاده از غذا ، کاهش اشتها  و در شرایط حاد تلفات .

دوار و همکاران (1982) اظهار داشتند که گاهی  رشد و سایر علایم کلینیکی  ناشی از کمبود  روی بدلیل  کاهش شدید اشتها  می باشد . 

کمبود روی، از طریق آسیب رساندن به سیستم چشایی اشتها را کاهش می‌دهد. حس چشیدن به‌واسطه پلی پپتید بزاقی وابسته به روی – گوستین Gustin - ایجاد می‌شود (گوستین پلی پپتید موجود در بزاق است و دارای دو اتم روی بوده که برای عملکرد طبیعی جوانه‌های چشایی ضروری می‌باشد).

کاهش اشتها یکی از اولین نشانه‌های کمبود روی در حیوانات است. در رتها، کمبود روی اغلب باعث کاهش جذب غذا تا ۳۰ درصد شده و تغذیه تحت فشار (Force-Feeding)، در رتهایی که کمبود روی دارند به سرعت باعث بیمار شدن آنها می‌شود.

ادل  و ریوس (۱۹۸۹ O'Dell , Reeves) نشان دادند که تغییرات به‌وجود آمده در اشتها، ناشی از تغییرات غلظت آمینو اسید مشتق شده از انتقال دهنده‌های عصبی (Neurotransmiters) در مغز می‌باشد.

رتهایی که کمبود روی دارند، الویت‌های رژیم غذایی آنها تغییر می‌کند به این صورت که از کربوهیدرات‌ها پرهیز کرده و به دنبال پروتئین و چربی می‌باشند (کندی و همکاران، ۱۹۹۸).

ممکن است فقدانی در آنزیم‌های کلیدی موردنیاز برای متابولیسم کربوهیدارت‌ها ایجاد شود، به دلیل اینکه میزان mRNA وابسته به روی، که برای سنتز این آنزم‌ها مورد نیاز است کاهش پیدا کرده است.

این محققین اختلال  در بافت پوششی  چینه دان را نیز گزارش کردند بطوریکه تراوش هتروفیل  و تخریب و فرسایش  برخی نواحی چینه دان  مشاهده شد . این محققین این تخریب بافت مخاطی چینه دان  را با تغییرات  مشابهی  که توسط  سایر محققین در مورد تخریب کف پا گزارش  شده بود ، مقایسه کردند .  تخریب در بافت پوششی  دهان  نیز مشاهده شد ، که این  می توان  عاملی برای افزایش حساسیت  چشایی  پرندگان  مبتلا  به کمبود روی باشد .

ایجاد کمبود روی در پرندگانی  که در قفس های گالوانیزه مرسوم نگهداری می شوند ، مشکل است . اگر از دانخوری ها ، آبخوری ها و قفس های پوشیده با روی ( گالوانیزه )استفاده شود  و یا جیره  در وسایل گالوانیزه تهیه شود ، مقدار قابل توجهی روی وارد بدن پرنده می گردد . ربای اجادکمبود روی استفاده از وسایل  استیل وی یا پوشیده شده با پلاستیک ضرورت دارد . امرت و بیکر ( 1995) بیان نمودند که شروع علائم کمبود روی بطور  عمده ای توسط تغذیه قبلی  و یا ذخایر  روی بدن  پرنده تحت تاثیرقرار میگیرد .  در پرندگانی که قبلا توسط مقادیر حاشیه ای روی تغذیه شده  باشند ، علائم کمبود پس از 5 روز عارض می شوند ، در حالیکه که در پرندگانی مکمل های غنی تر روی را دریافت کرده باشند ،بروز همین علائم حداقل  8 روز طول می کشد .

مطالعات بسیاری که با مرغ های تخمگذار در دانشگاه  ویسکانسین انجام گرفته است نشان داد که در مواقع کمبود روی تولید تخم مرغ کاهش یافت . ولی اثرات کمبود  روی بر جوجه درآوری تخم مرغ ها  و رشد جنین  بیشتر قابل توجه بود .  جوجه هایی که از مرغ های مواجه با کمبود روی متولد شده بودند  ضعیف و قادر به ایستادن ، خوردن  و نوشیدن نبودن . سرعت تنفس آنها  زیاد و به سختی  نفس می کشیدند . اگر جوجه ها تحریک  می شدند ،علائم شدت میافت  و غابلا  تلف می شدند . کاهش رشد پر مشهود  و پرهای مجعد مشاهده شد . با تزریق کلرور روی بعد از تولد  می توان به آنها  کمک کرد . رشد جنین بشدت  تحت تاثیر قرار گرفت  و ضایعات  اصلی  تعویق  رشد اسکلت بود  . کوچکی پاها ، خمیدگی ستون فقرات  و اتصال مهره های سینه  و کمر  درجوجه های  مواجه با کمبود روی مشاهده می شد . اغلب فاقد ناخن  بودند  و در حالت شدید کمبود ، جنین فاقد قسمت تحتانی اسکلت  و بال ها  بود . بعضی از جنین ها  بدون دم بودند  و گاهی پا نداشتند  و یا پاهای رشد نکرده بودند . یک جنین مواجه با کمبود روی در شکل 5-20 نشان داده شده است  .

 مسمومیت روی:

مقادیر بالا روی موجب کاهش شدید اشتها می شوند  و به همین دلیل از روی برای پرریزی  اجباری  یا توقف تولید تخم مرغ  در پرندگان مسن استفاده می شود . با استفاده از 20000 میلی گرم  روی در گیلوگرم جیره ف مصرف خوراک پرندگان  در طی 4 تا 5 روز  از 100 گرم به حدود 10گرم  در روز کاهش می یابد . تا زمانیکه تغذیه روی ادامه اداشته باشد مصرف خوراک پائین باقی می ماند .  و در صورت حذف این جیره خاص  مصرف خوراک بطور تدریجی  بحالت عادی بر می گردد . امروزه یکی از مشکلات  استفاده از روی این است که کل روی مصرفی  در مدفوع ظاهر می شود  و لذا دارای خطرات محیطی  است .  مرغ های تخمگذار هنگام تغذیه این جیره ها  دارای روی زیاد ، مقدار زیادی از آن را ذخیره می کنند . بطوریکه تا 20الی 30روز پس از تغذیه جیره طبیعی ، تازه به حد پایه قبلی بر می گردد که نشان دهنده تصفیه  و خروج روی از بدن است .

دوار  و همکاران (1983) پیشنهاد کردند که تغذیه طولانی مدت ( 2 تا 6 هفته ) 2600 میلی گرم روی در کیلوگرم جیره موجب فرسایش سنگدان می شود ، در حالیکه بالاترین غلظت موجب تورم رگ (آنیوریسم ) می گردد . بنظر می رسد که تغذیه تاد 2000 میلی گرم روی در کیلوگرم جیره اثر  کمی بر عملکرد  مرغ های مادر  گوشتی یا جوجه های آنها دارد . جنسن(1975) اظهار نمود  که وجود 2000 تا 4000 میلی گرم روی در کیلوگرم جیره به دلیل ایجاد کمبود سلنیوم می تواند  موجب دیستروفی عضلانی شود .

تحقیق و بررسی:

واحد تحقیق و توسعه شرکت ماکیان مکمل کیمیا