ویتامین E:
ویتامین E در واقع دستهای از ایزومرها به نام توکوفرول است. توکوفرولهای طبیعی در دستگاه گوارش به درجات مختلف از بین میروند و تماما در اختیار پرندگان قرار نمیگیرند. برای رفع این مشکل، از اشکال تجارتی ویتامین E که به شکل استات هستند و در دستگاه گوارش از بین نمیروند، استفاده میشود. ذخیره ویتامین E در کبد، بسیار کم است و حداکثر جذب آن در رودههای کوچک انجام میگیرد.
ویتامین E مهمترین آنتی اکسیدان بیولوژیک جهت پیشگیری از اکسیداسیون چربیهای غیراشباع در بدن است. ویتامین E با حفظ یکپارچگی غشاءهای بیولوژیک در تبادل اکسیژن و دیاکسیدکربن، منجر به افزایش تنفس داخل سلولی میشود. همچنین منجر به حفظ یکپارچگی عروق، ماهیچهها و دستگاه اعصاب مرکزی میشود. این ویتامین از طریق جلوگیری از نابودی اکسیداتیو اسپرمها و تاثیر بر غده هیپوفیز و سایر هورمونها، در باروری نقش مهمی دارد. ویتامین E خاصیت ضد مسمومیت با فلزات سنگین مانند سرب و آرسنیک دارد و وجود آن برای واکنشهایی نظیر فسفریلاسیون، ساخت اسید آسکوربیک، اسید آمینه سولفوره و متابولیسم ویتامین B۱۲ ضروری است.
میزان پایداری ویتامین E:
پایداری ویتامین E بسیار کم است؛ در مجاورت بعضی از مواد معدنی و اسیدهای چرب غیراشباع، اکسید میشود. ویتامین E در برابر مواد قلیایی نیز حساس است.
کمبود ویتامین E در جیره غذایی طیور:
در ۵ تا ۷ ماهگی بروز بیماری آنسفالومالاسی یا Crazy Chick Disease، شاهد عدم تعادل، به پهلو افتادن، حرکت دادن پا به صورت دورانی، فلجی عضلات گردن، لکههای خونریزی روی مغز و مخچه هستیم. نژادهای سنگین و جنس نر به این بیماری حساسترند.
عوارضی مانند سوء تغذیه عضلانی، کندی رشد، افزایش تلفات، دژنرسانس و نکروز رشتههای عضلانی به خصوص در عضلات سینه و سنگدان که به صورت رشتههای عضلانی سفید رنگ به ویژه در جوجه اردک و جوجه بوقلمون رخ میدهد و زمانی که جیره دارای کمبود سیستین و متیونین است، بیشتر اتفاق میفتد.
خیز زیر جلدی این عارضه در ۲ تا ۸ هفتگی بروز مییابد و منجر به افزایش نفوذپذیری و جراحات مویرگی میشود که با خروج پلاسما و خون همراه است. این خونریزی در زیر پوست، پرده قلب و فضاهای بین عضلانی و سینه و شکم رخ میدهد. در این عارضه نیز، استفاده از آنتی اکسیدانهای مصنوعی جهت درمان بیفایده است و میتوان با اضافه کردن ویتامین E و یا سلنیوم، پیشگیری و درمان را آغاز کرد.
کمبود ویتامین E منجر به نابودی بافتهای بیضه و اسپرم شده و در نتیجه مسبب کاهش باروری و قابلیت جوجه آوری میشود. جنینها ۲ تا ۵ روز پس از انکوباسیون تلف میشوند. این کمبود، منجر به کاهش تولید تخم مرغ، کاهش پاسخ ایمنی و نیز همولیز گلبولهای قرمز میشود. و در نهایت، کمبود ویتامین E همچنین منجر به اثرات منفی بر ضریب تبدیل موادغذایی میشود.
مسمومیت با ویتامین E:
کاهش وزن، کاهش هماتوکریت، افزایش نیاز به ویتامین D۳، کاهش خاکستر استخوان، کاهش کلسیم و فسفر پلاسما و اختلال در آهکی شکل استخوان از جمله عوارض مسمومیت با ویتامین E است.
نقش ویتامین E در سیستم ایمنی :
تاثیر ویتامین E بر سیستم ایمنی بدن ویتامین E (ویتامین E؛ توکوفرول) یک ویتامین محلول در چربی است که منجر به افزایش آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز سرم می شود که نقش های عملکردی آنتی اکسیدانی دارد. درمان با ویتامین E منجر به تکثیر سلول های T (هم CD4+ و هم CD8+) می شود که منجر به فعال شدن سیستم ایمنی و کاهش سیتوکین هایی مانند IL-4، IL-10 و TGF-β می شود. علاوه بر این، درمان با ویتامین E منجر به فعال شدن سلول های B و افزایش متعاقب آن در ترشح آنتی بادی IgM، IgY و IgA برای کمک به القای ایمنی در برابر عفونت ها می شود، همانطور که در افزایش آنتی بادی های ضد NDV و ضد IBV مشاهده شد. به طور کلی، ویتامین E یک پاسخ ضد التهابی وابسته به دوز را بر اساس کاهش تولید IL-1β، IL-4، IL-6، IL-10، TGF-β، و PGE2 ایجاد می کند. با این حال، درمان با ویتامین E منجر به افزایش کلی جمعیت لنفوسیتی در تیموس، پلاسما، طحال و بافت روده (ژژونوم، لوزههای سکوم و ایلئوم) میشود
تحقیق و بررسی:
واحد تحقیق و توسعه شرکت ماکیان مکمل کیمیا