ویتامین D
یک ویتامین محلول در چربی است و اصطلاحی عمومی است که برای تعدادی از مشتقات استرول‌ها، که از راشیتیسم حیوانات جلوگیری می‌کنند، به کار می‌رود. تنها یک فرم آن یعنی کلی‌کلسیفرول یا ویتامین D۳ به عنوان پیش ماده‌غذایی برای هورمون ۱- آلفا ۲۵ – دی‌هیدروکسی کلی‌کلسیفرول، که در تسریع جذب کلسیم، تشکیل استخوان و پوسته تخم مرغ در مرغ و پستانداران مؤثر است، عمل خواهد کرد. مرغ‌ها و سایر حیواناتی که در خشکی زندگی می‌کنند، مقدار کمی ویتامین D به صورت ذخیره دارند. روغن کبد ماهی، منبع اصلی ویتامین D است.
میزان پایداری ویتامین D۳
ویتامین D۳ در چربی اکسید شده از بین می‌رود. این ویتامین دمای بالا را به مدت طولانی، به خصوص در مناطق مرطوب نمی‌تواند تحمل کند. تماس با مواد معدنی کمیاب مانند سولفات آهن و اکسید منگنز باعث افت قدرت اثر ویتامین D۳ می‌شود.
نقش های ویتامین D
نقش های ویتامین D در بدن بسیار متعدد است که بسیاری از آنها اخیراً کشف شده‌اند. جذب کلسیم و فسفر و کمک به استحکام و رشد استخوان از اولین اثرات آن است. همچنین تنظیم فعالیت غده پاراتیروئید، سیستم ایمنی، پیشگیری از سرطان، سلامت پوست، سلامت پانکراس و تولید انسولین، رشد و تکامل سلول و متابولیسم مواد بیگانه از نقش های این ویتامین است. همچنین این ویتامین در سلامت و کارکرد عادی دستگاه تولید مثل هر دو جنس نقش دارد.
نقش ویتامین D در جذب کلسیم و فسفر
ویتامین D موجب ساخت پروتئینی در دیواره روده می شود که این پروتئین وظیفه انتقال کلسیم را بر عهده دارد. فقدان این پروتئین موجب جذب نشدن کلسیم در روده می شود. در نتیجه فسفر و کلسیم در نواحی بعدی روده با همدیگر فرم نامحلول ایجاد نموده و جذب فسفر نیز کاهش می یابد. بنابراین کمبود ویتامین D هم بر جذب کلسیم و هم بر جذب فسفر مؤثر است.
کمبود ویتامین D
در سال های اخیر افزایش رشد و وزن جوجه ها موجب افزایش مشکلات پا نسبت به گذشته شده است.
در جوجه ها کمبود ویتامین Dبا موارد زیر همراه است:
۱- کاهش کلسیم و فسفر در استخوان و در نتیجه نرم شدن خمیدگی و انحنا تدریجی استخوان ها بخصوص ساق و ران و نرمی منقار
۲- بزرگ شدن مفاصل زانو و ساق و کوتاه ماندن استخوان ها
۳- کشیدن پا در حین راه رفتن
۴- بد شکلی قفسه سینه و دانه تسبیحی شدن دنده ها
۵- کاهش سرعت رشد
۶- عدم تمایل به راه رفتن و نشستن بیش از حد و در صورت تحریک شدن پرنده با کشیدن پا و شلی راه می رود. ( در کمبود ویتامین A نیز عدم تمایل به راه رفتن همراه مشکل پا ممکن است دیده شود ولی در کمبود ویتامین A جوجه هوشیاری کمتری داشته و دیرتر برای راه رفتن ترغیب می شود و در حین حرکت تعادل نداشته و حالت تلوتلو خوردن دارد.)
تحقیقات نشان داده که کمبود مادری ویتامین D و کمبود آن در خوراک استارتر موجب کاهش فرآیند استخوانی شدن و کاهش غلظت فرم فعال ویتامین Dدر بدن شده و احتمال وقوع نرمی استخوان را در بقیه دوران پرورش حتی با وجود کفایت ویتامین Dدر جیره رشد، میانی و پایانی افزایش می دهد. بنابراین انتخاب خوراک استارتر مناسب و کامل و تامین دقیق نیازمندی در زمینه پیشگیری از مشکلات پا در بقیه دوره اهمیت زیادی دارد.
در مرغ های بالغ کمبود ویتامین Dبا موارد زیر همراه است:
۱- کاهش تولید تخم مرغ
۲- کاهش قابلیت هچ تخم های بارور
۳- نازک شدن و شکنندگی پوسته تخم مرغ
۴- پوکی و شکنندگی استخوان ها
۵- تعییر شکل و خمیدگی استخوان جناغ
عوارض ناشی از مسمومیت با ویتامین D۳
مصرف زیادی ویتامین سندرمی را ایجاد می کند که خصوصیت ویژه آن بازجذب نمک های استخوانی و رسوب طبیعی کلسیم در ناحیه احشایی و بافت های نرم است . مقادیر 300000 تا 600000 واحد بین المللی در موش موجب بازجذب نمک های کلسیمی شده و با ایجاد استخوان های شکننده نهایتاَ منجر به تغییر شکل و شکستگی آن شده اند .
ماهیچه های صاف به رسوب غیرطبیعی کلسیم بسیار حساس هستند . تغییرات پاتولوژیکی قابل مشاهده ، به ترتیب شامل التهاب ، تخریب سلولی ، و نهایتاَ رسوب کلسیم در آنها می باشد . رسوبات کلسیم اغلب در سیستم عروقی و دستگاه تناسلی و تنفسی دیده می شوند . سطوح زیاد کوله کلسیفرول در جوجه می تواند به دلیل رسوب کلسیم در مجاری کلیه سبب آسیب های کلیوی شود ، این در حالی است که آئورت و سایر سرخرگ ها نیز ممکن است کلسیمی شوند .ازدیاد مصرف ویتامین D۳ منجر به کاهش وزن نیز می‌شود.
بیکر و همکاران (1998) نشان دادند که تغذیه کوله کلسیفرول تا 250 برابر نیاز اثرات سمی ندارد. ویتامین A خاصیت جلوگیری کننده از عمل سمی شدن ویتامین D را دارد. سمیت ویتامین و مشتقات آن هنگامی که کلسیم و فسفر جیره بالا باشد همواره تشدید می شود . هر چند مقادیر کافی ویتامین برای رسوب طبیعی کلسیم در پوسته ضروری است ، مقادیر بالا می توانند منجر به یک ناهنجاری بنام پوسته دانه دانه یا جوش دار شوند (گوودسون – ویلیامز و همکاران ، 1987) این تخم مرغ ها رسوبات کلیسمی بیش از حدی در سرتاسر پوسته خود داشته و برخی از این نقاط کلسیمی شده می توانند بشکنند و منجر به شکستگی فیزیکی پوسته شوند .
میزان کلسیم ایستموس و رحم هنگام تغذیه سطوح بالای ویتامین افزایش می یابد و لذا مرغ نسبت به حالت عادی کلسیمی شدن پوسته ، کسیم را سریعتر جذب و به غدد پوسته ساز انتقال می دهد . اگرچه افزای ویتامین می تواند عامل موثری در دانه دانه شدن پوسته باشد ولی تنها دلیل آن نیست.
اثرات ویتامین D بر سیستم ایمنی:
ویتامین D (ویتامین D) یک ویتامین محلول در چربی است و ایزوفرم عملکردی اصلی ویتامین D3 است. انتشار غیرفعال مکانیسم اصلی است که سلول های سیستم ایمنی ویتامین D3 را به دست می آورند. پس از ورود، ویتامین D3 به گیرنده هسته‌ای خود، گیرنده ویتامین D (VDR) متصل می‌شود، جایی که فعالیت تعدیلی گسترده‌ای روی سلول‌های سیستم ایمنی دارد. درمان با ویتامین D3 توانایی سلول میزبان برای بیان TLR-2 و TLR-4 را افزایش می دهد که منجر به افزایش بیان پپتید ضد میکروبی (کاتلیسیدین ها) می شود. علاوه بر این، با کاهش فعالیت سلول‌های ماکروفاژ و دندریتیک (کاهش بیان IL-8 و IL-1β) و همچنین فعال‌سازی سلول‌های T (افزایش IL-10 و کاهش بیان IFN-γ، IL-2 و IL-17)، ا) و افزایش سلول های Treg (فعالیت تنظیمی) اثرات ضد التهابی دارد.
تحقیق و بررسی:
واحد تحقیق و توسعه شرکت ماکیان مکمل کیمیا