ویتامین A:
در سال ۱۹۱۵ مک کالوم از زرده تخم مرغ ماده ای استخراج نمود و آنرا محلول در چربی آ (fat Soluble A) نامید تا از ماده غذایی، محلول در آب که آن را محلول در آب ب (water soluble B)نامیده بودند متمایز گردد.
بعدها این ماده ویتامین A نام گرفت.
ویتامین A در بدن وظایف مختلفی دراد. بطور کلی وظایف ویتامین Aرا می توان به سه دسته مجزا تقسیم نمود:
الف – انجام وظیفه طبیعی بافت پوششی، بویژه غشاء مخاطی دستگاههای تنفسی، گوارشی، تناسلی و ادراری
ب – بینایی طبیعی، بویژه بینایی در شب در تشکیل ارغوان بینایی (vistualPurple)
پ – رشد طبیعی استخوانها در حیوانات در حال رشد، بویژه ستون فقرات
ویتامین A به عنوان یک کوآنزیم بصورت واسطه در سنتز گلیکو پروتئینها عمل می کند و بصورت یک هورمون استروئیدی در هسته سلول عمل کرده و منجر به تمایز بافت می گردد.
عوامل مؤثر روی احتیاج حیوانات به ویتامین A
باید دانست که عوامل متعددی روی نیازهای حیوانات به ویتامین A مؤثر هستند، مهمترین این عوامل عبارتند از:
1- نیتراتها (Nitrates) – مصرف آب یا خوراک پر نیترات، تبدیل کاروتن به ویتامین آ و مصرف خود ویتامین A در بدن را مختل یا متوقف می کند.
2- پروتئین (Protein) – کمبود پروتئین، ذخایر ویتامین A در بدن را کاهش میدهد.
٣- جیره های پرکنسانتره (High Concentrate Ration)- جیره های پرانرژی و پروتئین، نیاز به ویتامین A را زیاد می کنند.
4- فسفر (Phosphorus)برای مصرف مناسب ویتامین A در بدن، بویژه برای تبدیل کاروتن به ویتامین A، فسفر کافی بایست در جیره موجود باشد.
۵- ویتامین ئی (Vitamin E) – برای مصرف ویتامین A و تبدیل کاروتن با ویتامین A در بدن بایست مقدار کافی ویتامین E تغذیه گردد. به نظر می رسد ویتامین A و E قدری با یکدیگر رقابت می کنند.
6- درجه حرارت بالا (High Tempreature) – درجه حرارت بیش از حد محیط احتیاج به ویتامین A طیور را به چند دلیل افزایش می دهد: (۱) کاهش مصرف غذا، (۲) افزایش تنش، (۳) افزایش اکسیداسیون جیره غذایی (خوراکیها)
7- بیماریها و انگلها (Diseases And Parasites) – بعضی از بیماریهای عفونی و آلودگیهای انگلی در مصرف ویتامین A اختلال ایجاد می کنند.
میزان پایداری ویتامین A
ویتامین A و کاروتنوئیدها در برابر اکسیداسیون در مجاورت هوا و عوامل اکسیدکننده حساس‌اند و دمای بالا را به مدت طولانی نمی‌توانند تحمل کنند. همچنین PH اسیدی منجر به ایزومر شدن آن می‌شود.
عوارض ناشی از کمبود ویتامین A در جیره غذایی طیور
کاهش جذب غذا، کندی رشد، کاهش رشد پرها، لاغری پرنده، کاهش ایمنی و مقاومت در برابر عفونت‌ها، کاهش تولید، عدم باروری و تلفات جنینی که بیشتر در ۶۸ تا ۷۲ ساعت پس از انکوباسیون رخ میدهد، از جمله عوارض جدی کمبود ویتامین A در جیره غذایی طیور است. در مراحل بعدی انکوباسیون، تغییرات دژنراتیو در مغز و ستون مهره‌ها و ناهنجاری‌های اسکلتی در طیور دیده می‌شود. همچنین نکروز اپیتلیوم دستگاه گوارش (اختلال در هضم و جذب غذا)، دستگاه ادراری (نقرس) و دستگاه تنفسی (عوارض تنفسی مانند تورم سینوس‌ها) در مراحل بعدی مشاهده می‌شود. علاوه بر این کمبود ویتامین A سبب انباشتگی نمود مترشحه موکوسی به صورت دانه‌های سفید در سینوس‌های بینی، مری و نای شده و اختلال در بینایی و بروز شب‌کوری از دیگر عوارض آن است.
عوارض ناشی از مسمومیت با ویتامین A
مهار جذب ویتامین‌های محلول در چربی، افزایش نیاز به ویتامین D3، احتمال جراحات ریکتزی، کاهش رشد همراه با کاهش پیگمانتاسیون پوست و ناهنجاری های اسکلتی، کاهش وزن، کاهش مصرف غذا، تورم و جرم گرفتن پلک‌ها به طوری که چشم‌ها بسته می‌شوند و باید با دست باز شوند، التهاب دهان و پوست مجاور پاها، کاهش مقاومت استخوانها مهمترین عوارض ناشی از مسمومیت با ویتامین A در طیور است.
اندام های هدف ویتامین A
چگونه ویتامین A به زرده تخم مرغ انتقال می یابد
عمل انتی اکسیدانی ویتامین A
تحقیق و بررسی:
واحد تحقیق و توسعه شرکت ماکیان مکمل کیمیا